سوره تکویر
| < عبس - انفطار > | |
|---|---|
|
| |
| شماره سوره | ۸۱ |
| جزء | ۳۰ |
| نزول | |
| ترتیب نزول | ۷ |
| مکی/مدنی | مکی |
| اطلاعات آماری | |
| تعداد آیات | ۲۹ |
| تعداد کلمات | ۱۰۴ |
| تعداد حروف | ۴۳۴ |
سوره تکویر یا کُوِّرَت، هشتاد و یکمین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء سی‌ام قرآن جای دارد. تکویر به‌معنای درهم پیچیده شدن و تاریک شدن است. این نام از نخستین آیه سوره گرفته شده است. سوره تکویر درباره نشانه‌های قیامت و دگرگونی‌های آن روز و همچنین عظمت قرآن و تأثیر آن سخن می‌گوید.
از آیات مشهور این سوره، آیه هشتم و نهم است که درباره زنده به گور کردن دختران در زمان جاهلیت سخن می‌گوید و می‌پرسد این دختران به کدامین گناه کشته شده‌اند (بِأَيِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ). در روایات آمده است اگر کسی سوره «إذا الشمسُ کُوِّرَت» را بخواند، خداوند او را از رسوایی در زمانی که نامه عملش گشوده می‌شود، حفظ می‌کند.
معرفی
- نامگذاری
نام این سوره، تکویر یا کُوِّرَت است؛ چرا که در آیه اولِ آن به واژه «کُوِّرَت» به معنای در هم پیچیده شدن و تاریک شدن اشاره شده است.
- محل و ترتیب نزول
سوره تکویر جزو سوره‌های مکی و در ترتیب نزول هفتمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف هشتاد و یکمین سوره است و در جزء سی‌ام جای دارد.
- تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها
سوره تکویر ۲۹ آیه، ۱۰۴ کلمه و ۴۳۴ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی، جزو سوره‌های مُفَصَّلات (دارای آیات کوتاه) است. خداوند در آیات پانزدهم تا هجدهم این سوره به ستارگان، شب و صبح قَسَم یاد می‌کند.
محتوا
محتوای سوره نشان می‌دهد كه در اوایل بعثت نازل شده است؛ زیرا پیامبر(ص) را از تهمت‌های مشرکان منزه و دور می‌خواند. این محتوا را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد:
- بیان نشانه‌های روز قیامت و حوادث آن: آیات آغازین سوره درباره نشانه‌های قیامت و دگرگونی‌های پایان این جهان سخن می‌گوید؛ از جمله در هم پیچیده شدن خورشید، سقوط ستارگان، راه‌افتادن کوه‌ها از شدت زلزله و وحشت مردم.
- بیان عظمت قرآن و و تنزیه جیرئیل: در بخش دوم سخن از عظمت قرآن و آورنده آن و تأثیرش بر نفوس انسانى است. در این بخش آمده است قرآن به‌وسیله فرستاده‌ای امین نازل شده که به‌خلاف ادعای مشرکان، شیطان در آن نفوذ ندارد.
| حقانیت تعالیم قرآن درباره مشاهده اعمال در روز قیامت | |||||||||||||||
| گفتار دوم: آیه ۱۵-۲۹ همه تعالیم قرآن حق و از سوی خداست | گفتار اول: آیه ۱-۱۰ مراحل فرارسیدن زمان مشاهده اعمال | ||||||||||||||
| مطلب اول: آیه ۱۵-۲۶ اثبات وحیانی‌بودن معارف قرآن | مرحله اول: آیه ۱-۶ فروپاشی نظام کنونی جهان | ||||||||||||||
| مطلب دوم: آیه ۲۷-۲۹ هدایت حق‌جویان توسط قرآن | مرحله دوم: آیه ۷-۱۴ برپایی دادگاه عدل الهی | ||||||||||||||
آیات مشهور
- وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ بِأَيِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ (آیه ۸ و ۹)
ترجمه: و آنگاه كه از دخترِ زنده به گور شده پرسيده شود به كدامين گناه [به ناحق] كشته شده است.
گفته شده اين آیه مربوط به یکی از رسم‌های عرب جاهلیت است که دختران را به علل مختلف ازجمله فقر شدید، ارزش نداشتنِ زن به عنوان انسان و ترس از ننگ‌آوری در آینده زنده‌زنده در گور می‌کردند. مفسران گفته‌اند در جاهلیت عرب، هنگامی که وقت وضع حمل زن فرا می‌رسید، حفره‌ای در زمین حَفر می‌کرد و زن بالای آن می‌نشست. اگر نوزاد دختر بود، آن را در میان حفره پرتاب می‌کرد و اگر پسر بود، آن را نگه می‌داشت.
در برخی روایات، معنای گسترده‌ای برای این آیه بیان شده است، به گونه‌ای که هرگونه قطع رحم (در مقابل صله رحم) یا قطع مودت اهل بیت(ع) را شامل می‌شود؛ [یعنی افراد به دلیل آنکه با خوشاوندانشان صله رحم نکرده‌اند یا دوستی با اهل بیت را در دل نداشته‌اند، بازخواست می‌شوند]. همچنین از امام باقر(ع) درباره تفسیر این آیه سؤال شد و آن امام گفت: «منظور، كسانی‌اند كه در راه محبت و دوستی ما كشته می‌شوند». در ایران از این آیه به عنوان شعاری در حمایت از مظلومیت کسانی که بی‌گناه کشته می‌شوند استفاده می‌شود.
فضیلت و خواص
از جمله فضیلت‌ها و خواصی که در روایات برای تلاوت سوره تکویر گفته شده این موارد است:
- در امان بودن از رسوایی هنگام گرفتن نامه اعمال.
- بهبودی درد چشم یا چشم آسیب‌دیده.
- از خیانت دیگران در زیر پناه خداوند در امان می‌ماند.
قرائت ماندگار
قرائت مجلسی این سوره با صدای عبدالباسط محمد عبدالصمد یکی از قرائت های ماندگار و بسیار مشهور در جهان اسلام است. در ایران با پخش این قرائت معمولاً خبر مرگ افراد را اعلام می کنند.این قرائت در سال ۱۹۵۶م. در مراسم ترحیم مادر «فیصل دوم» پادشاه وقت عراق، در بغداد اجراشده است.
متن و ترجمه
سوره تکویر
| متن | ترجمه |
|---|---|
| بِسْمِ اللَّـهِ الرَّ‌حْمَـٰنِ الرَّ‌حِيمِ إِذَا الشَّمْسُ كُوِّرَ‌تْ ﴿١﴾ وَإِذَا النُّجُومُ انكَدَرَ‌تْ ﴿٢﴾ وَإِذَا الْجِبَالُ سُيِّرَ‌تْ ﴿٣﴾ وَإِذَا الْعِشَارُ عُطِّلَتْ ﴿٤﴾ وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَ‌تْ ﴿٥﴾ وَإِذَا الْبِحَارُ سُجِّرَ‌تْ ﴿٦﴾ وَإِذَا النُّفُوسُ زُوِّجَتْ ﴿٧﴾ وَإِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ ﴿٨﴾ بِأَيِّ ذَنبٍ قُتِلَتْ ﴿٩﴾ وَإِذَا الصُّحُفُ نُشِرَ‌تْ ﴿١٠﴾ وَإِذَا السَّمَاءُ كُشِطَتْ ﴿١١﴾ وَإِذَا الْجَحِيمُ سُعِّرَ‌تْ ﴿١٢﴾ وَإِذَا الْجَنَّةُ أُزْلِفَتْ ﴿١٣﴾ عَلِمَتْ نَفْسٌ مَّا أَحْضَرَ‌تْ ﴿١٤﴾ فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ ﴿١٥﴾ الْجَوَارِ الْكُنَّسِ ﴿١٦﴾ وَاللَّيْلِ إِذَا عَسْعَسَ ﴿١٧﴾ وَالصُّبْحِ إِذَا تَنَفَّسَ ﴿١٨﴾ إِنَّهُ لَقَوْلُ رَ‌سُولٍ كَرِ‌يمٍ ﴿١٩﴾ ذِي قُوَّةٍ عِندَ ذِي الْعَرْ‌شِ مَكِينٍ ﴿٢٠﴾ مُّطَاعٍ ثَمَّ أَمِينٍ ﴿٢١﴾ وَمَا صَاحِبُكُم بِمَجْنُونٍ ﴿٢٢﴾ وَلَقَدْ رَ‌آهُ بِالْأُفُقِ الْمُبِينِ ﴿٢٣﴾ وَمَا هُوَ عَلَى الْغَيْبِ بِضَنِينٍ ﴿٢٤﴾ وَمَا هُوَ بِقَوْلِ شَيْطَانٍ رَّ‌جِيمٍ ﴿٢٥﴾ فَأَيْنَ تَذْهَبُونَ ﴿٢٦﴾ إِنْ هُوَ إِلَّا ذِكْرٌ لِّلْعَالَمِينَ ﴿٢٧﴾ لِمَن شَاءَ مِنكُمْ أَن يَسْتَقِيمَ ﴿٢٨﴾ وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَن يَشَاءَ اللَّـهُ رَ‌بُّ الْعَالَمِينَ ﴿٢٩﴾
| به نام خداوند رحمتگر مهربان آنگاه كه خورشيد به هم درپيچد، (۱) و آنگه كه ستارگان همى‌تيره شوند، (۲) و آنگاه كه كوهها به رفتار آيند. (۳) وقتى شتران ماده وانهاده شوند، (۴) و آنگه كه وحوش را همى‌گرد آرند، (۵) درياها آنگه كه جوشان گردند، (۶) و آنگاه كه جانها به هم درپيوندند، (۷) پرسند چو زان دخترك زنده به‌گور: (۸) به كدامين گناه كشته شده است؟ (۹) و آنگاه كه نامه‌ها زهم بگشايند، (۱۰) و آنگاه كه آسمان زجا كنده شود، (۱۱) و آنگه كه جحيم را برافروزانند، (۱۲) و آنگه كه بهشت را فرا پيش آرند، (۱۳) هر نَفْس بداند چه فراهم ديده. (۱۴) نه، نه! سوگند به اختران گردان، (۱۵) [كز ديده] نهان شوند و از نو آيند، (۱۶) سوگند به شب چون پشت گرداند، (۱۷) سوگند به صبح چون دميدن گيرد، (۱۸) كه [قرآن] سخن فرشته بزرگوارى است. (۱۹) نيرومند [كه] پيش خداوند عرش، بلندپايگاه است. (۲۰) در آنجا [هم] مطاع [و هم] امين است. (۲۱) و رفيق شما مجنون نيست؛ (۲۲) و قطعاً آن [فرشته وحى] را در افق رخشان ديده. (۲۳) و او در امر غيب بخيل نيست. (۲۴) و [قرآن] نيست سخن ديو رجيم. (۲۵) پس به كجا مى‌رويد؟ (۲۶) اين [سخن] بجز پندى براى عالميان نيست؛ (۲۷) براى هر يك از شما كه خواهد به راه راست رود. (۲۸) و تا خدا، پروردگار جهانها، نخواهد، [شما نيز] نخواهيد خواست. (۲۹) |
| سوره پیشین: سوره عبس | سوره تکویر سوره‌های مکی • سوره‌های مدنی | سوره پسین: سوره انفطار |
|
١.فاتحه ٢.بقره ٣.آل‌عمران ٤.نساء ٥.مائده ٦.انعام ٧.اعراف ٨.انفال ٩.توبه ١٠.یونس ١١.هود ١٢.یوسف ١٣.رعد ١٤.ابراهیم ١٥.حجر ١٦.نحل ١٧.اسراء ١٨.کهف ١٩.مریم ٢٠.طه ٢١.انبیاء ٢٢.حج ٢٣.مؤمنون ٢٤.نور ٢٥.فرقان ٢٦.شعراء ٢٧.نمل ٢٨.قصص ٢٩.عنکبوت ٣٠.روم ٣١.لقمان ٣٢.سجده ٣٣.احزاب ٣٤.سبأ ٣٥.فاطر ٣٦.یس ٣٧.صافات ٣٨.ص ٣٩.زمر ٤٠.غافر ٤١.فصلت ٤٢.شوری ٤٣.زخرف ٤٤.دخان ٤٥.جاثیه ٤٦.احقاف ٤٧.محمد ٤٨.فتح ٤٩.حجرات ٥٠.ق ٥١.ذاریات ٥٢.طور ٥٣.نجم ٥٤.قمر ٥٥.الرحمن ٥٦.واقعه ٥٧.حدید ٥٨.مجادله ٥٩.حشر ٦٠.ممتحنه ٦١.صف ٦٢.جمعه ٦٣.منافقون ٦٤.تغابن ٦٥.طلاق ٦٦.تحریم ٦٧.ملک ٦٨.قلم ٦٩.حاقه ٧٠.معارج ٧١.نوح ٧٢.جن ٧٣.مزمل ٧٤.مدثر ٧٥.قیامه ٧٦.انسان ٧٧.مرسلات ٧٨.نبأ ٧٩.نازعات ٨٠.عبس ٨١.تکویر ٨٢.انفطار ٨٣.مطففین ٨٤.انشقاق ٨٥.بروج ٨٦.طارق ٨٧.اعلی ٨٨.غاشیه ٨٩.فجر ٩٠.بلد ٩١.شمس ٩٢.لیل ٩٣.ضحی ٩٤.شرح ٩٥.تین ٩٦.علق ٩٧.قدر ٩٨.بینه ٩٩.زلزله ١٠٠.عادیات ١٠١.قارعه ١٠٢.تکاثر ١٠٣.عصر ١٠٤.همزه ١٠٥.فیل ١٠٦.قریش ١٠٧.ماعون ١٠٨.کوثر ١٠٩.کافرون ١١٠.نصر ١١١.مسد ١١٢.اخلاص ١١٣.فلق ١١٤.ناس | ||
پانویس
- ↑ دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۱.
- ↑ معرفت، آموزش علوم قرآن، ۱۳۷۱ش، ج۱، ص۱۶۶.
- ↑ دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۶۱.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۱۳.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۱۶۶.
- ↑ آیات آغازین سوره تکویر.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۱۶۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۱۹۳ـ۱۹۸.
- ↑ خامه‌گر، محمد، ساختار سوره‌های قرآن کریم، تهیه مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت نورالثقلین، قم، نشر نشرا، چ۱، ۱۳۹۲ش.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۲۰، ص۲۱۴؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۱۷۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۱۷۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۱۷۶.
- ↑ . .
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۶۷۰.
- ↑ بحرانی، تفسیر البرهان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۵۸۹.
- ↑ شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۸۲ش، ص۲۷۹.
- ↑
- ↑ همچنین آیات ۵۸ و ۵۹ سوره نحل به موضوع زنده به گور کردن دختران اشاره می‌کنند: «و چون یکی از آنان را به [ولادت] دختر مژده دهند، [از شدت خشم] چهره‌اش سیاه گردد و درونش از غصه و اندوه لبریز و آکنده شود! به سبب مژده بدی که به او داده‌اند، از قوم و قبیله‌اش پنهان می‌شود [و نسبت به این پیشامد در اندیشه‌ای سخت فرو می‌رود که] آیا آن دختر را با خواری نگه دارد یا به زور زنده به گورش کند. آگاه باشید [نسبت به دختران] بد داوری می‌کنند».
منابع
- قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
- بحرانی، هاشم بن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسة البعثة، چاپ سیزدهم، ۱۴۱۵ق.
- دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
- شیخ صدوق، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ترجمه صادق حسن زاده، تهران، ارمغان طوبی، ۱۳۸۲ش.
- طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۴م.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، به تصحیح هشام رسولی، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
- معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چ۱، ۱۳۷۱ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش.
پیوند به بیرون